การจ้างแรงงานในสาธารณรัฐแอฟริกาใต้
1. แอฟริกาใต้ ประสบปัญหาขาดแคลนแรงงานทักษะสูงมาเป็นเวลานาน ส่งผลต่อการ
ขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ โดยที่ผ่านมามีการจ้างงานแบบประชานิยม ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อสร้างโอกาสให้แก่คนผิวดำ ซึ่งถูกกีดกันในช่วงยุค Apartheid ดังจะเห็นได้จากนโยบาย Broad – Based Black Economic Empowerment ที่กำหนดสัดส่วนและให้คะแนนสำหรับการจ้างงานคนผิวดำ ของบริษัทที่ตั้งในแอฟริกาใต้ ซึ่งแนวคิดและนโยบายนี้ สวนทางกับความต้องการของรัฐบาลที่จะส่งเสริมเศรษฐกิจและอุตสาหกรรมชั้นสูง ที่จำเป็นต้องใช้แรงงานต่างชาติที่มีทักษะดังกล่าวมาช่วยขับเคลื่อนขีดความสามารถของแอฟริกาใต้
2. ตั้งแต่ปี 2557 เพื่อเป็นการควบคุมแรงงานต่างชาติที่เข้ามาในแอฟริกาใต้ แอฟริกาใต้ ได้แก้ไขกฏระเบียบด้านการขอวีซ่าทำงาน (Work Visa) ให้มีความเข้มงวดยิ่งขึ้น และใช้เวลาในการพิจารณา 2 – 4 เดือน ขณะเดียวกันได้มีการประกาศใช้ Critical Skills List Work Visa ซึ่งรวมเอา Skill Visa กับ Quota Work Visa เข้าด้วยกัน โดยกำหนดสาขาอาชีพที่จำเป็นและขาดแคลนในตลาดแรงงาน เพื่อให้ชาวต่างชาติที่มีทักษะจำเป็น ดังกล่าวสามารถขอวีซ่าทำงานได้ โดยรัฐบาลตั้งเป้าที่จะฟื้นฟูเศราฐกิจผ่านอุตสาหกรรมเป้าหมายและหวังให้แรงงานต่างชาติถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับคนท้องถิ่น
3. ปัจจุบันแรงงานต่างชาติ ซึ่งรวมถึงแรงงานไทยที่ไม่มีทักษะที่ถูกจัดให้อยู่ในกลุ่ม Critical Skills ต่างเจอปัญหาในการขอวีซ่าทำงาน โดยบางรายที่เข้ามาทำงานตั้งแต่ปี 2557 ต้องเดินทางกลับไทย ส่งผลให้ร้านอาหารและนวดแผนไทย ต้องสูญเสียพนักงานที่เป็นคนไทย และต้องจ้างคนท้องถิ่นที่ไม่มีทักษะ หรือความสามารถเพียงพอแทน ทำให้บางร้านต้องปิดกิจการ และนโยบายดังกล่าวทำให้คนไทยและต่างชาติได้ลักลอบเข้ามาทำงานแบบ ผิดกฏหมาย
4. ปัจจุบัน แอฟริกาใต้มีอัตราการว่างงานในรอบ 14 ปี มากกว่าร้อยละ 34.9 ดังนั้นรัฐบาลจะสงวนตำแหน่างงานให้แก่คนในประเทศ หากแรงงานต่างชาติที่ ไม่อยู่ในกลุ่ม Critical Skill List มักจะไม่ได้วีซ่าทำงาน
5. สถานการณ์โควิท 19 เป็นตัวแปรสำคัญให้รัฐบาล ปรับปรุงบัญชี Critical Skill List เพื่อให้สอดคล้องกับความต้องการตลาดแรงงานและเศรษฐกิจของแอฟริกาใต้ โดยมีเป้าหมายให้แรงงานต่างชาติที่มีทักษะเหล่านี้ เข้ามาฟื้นฟูเศรษฐกิจที่ได้รับผลกระทบจาก Covid 19 ซึ่งนำมาสู่การกำหนดสาขาอาชีพที่จำเป็นต้องให้วีซ่าใหม่ และลดลงจากบัญชีปี 2557 เกือบครึ่ง โดยเน้นสาขาอาชีพผู้บริหารและผู้จัดการ นักวิทยาศาสตร์ วิศวกร นักออกแบบ พยาบาล ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ และช่างเทคนิค
6. ใน Critical Skill List ฉบับปรับปรุงปี 2022 นี้ ไม่มีอาชีพพ่อครัว/แม่ครัว พนักงานนวด ซึ่งจะส่งผลลบต่อแรงงานไทยที่ต้องการเข้ามาทำงานร้านอาหารไทยในแอฟริกาใต้ เนื่องจากรัฐบาลแอฟริกาใต้เห็นว่าอาชีพ ดังกล่าว สามารถจ้างคนท้องถิ่นทำงานได้ และส่งผลต่อร้านอาหารไทยด้วยเนื่องจาก ต้องการ พ่อครัวและแม่ครัวคนไทยในการทำงาน และรสชาติอาหารไทยเปลี่ยนไป ทำให้มีลูกค้าน้อยลง
7. อย่างไรก็ตาม สคต. เห็นว่าปัญหาดังกล่าวส่งผลต่อร้านอาหารไทยและร้านนวดแผนไทย รวมถึงการลักลอบเข้ามาทำงานในแอฟริกาใต้ จึงได้มีการหารือกับสถานทูตไทยในแอฟริกาใต้เพื่อหาแนวทางในการแก้ปัญหา ดังกล่าวต่อไป
