สถานการณ์ตลาดและการบริโภคสินค้าโกโก้ของจีน
ในปี 2564 ตลาดเมล็ดโกโก้จีนมีมูลค่า 16,417 ล้านหยวน คิดเป็นร้อยละ 17.54 ของมูลค่าตลาดเมล็ดโกโก้โลก ซึ่งจีนมีพื้นที่เพาะปลูกโกโก้หลักในไห่หนาน ยูนนาน และกวางตุ้ง แต่ยังคงมีปริมาณไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาด นอกจากนี้ ผู้บริโภคชาวจีนมีการบริโภคขนมขบเคี้ยวมากขึ้นจึงส่งผลให้ธุรกิจผลิตสินค้าโกโก้เติบโตจนเป็นตลาดที่สำคัญของโลก ดึงดูดให้ธุรกิจแบรนด์ช็อกโกแลตที่ผลิตจากโกโก้สนใจก่อตั้งบริษัทและโรงงานผลิตในจีนมากขึ้น ซึ่งมีแหล่งผลิตส่วนใหญ่อยู่ในมณฑลเจียงซู เจ้อเจียง และนครเซี่ยงไฮ้ อย่างไรก็ตาม ธุรกิจผลิตและแปรรูปสินค้าโกโก้ในจีนนั้นมีขนาดเล็ก สินค้าที่ผลิตออกสู่ตลาดมีความสร้างสรรค์น้อยเมื่อเทียบกับธุรกิจเงินทุนต่างชาติในจีน ดังนั้น อุปทานในจีนจึงไม่เพียงพอต่อความต้องการแปรรูปภายในประเทศส่งผลให้จีนมีการนำเข้าสินค้าโกโก้และเมล็ดโกโก้จากต่างประเทศจำนวนมาก
เมื่อพิจารณาการบริโภคของจีน พบว่า มีความต้องการสินค้าโกโก้ที่มีคุณภาพสูงและเป็นแบรนด์ที่มีชื่อเสียง ซึ่งส่งผลให้ธุรกิจสินค้าโกโก้ขนาดเล็กต้องเผชิญกับความกดดันด้านการแข่งขันจนต้องออกจากตลาดไป สำหรับประเภทโกโก้ที่มีความต้องการสูง ได้แก่ ผงโกโก้ โกโก้บัตเตอร์หรือเนยโกโก้ และช็อกโกแลต ขณะที่โกโก้ในจีนส่วนใหญ่ถูกผลิตเป็นช็อกโกแลต มีเพียงส่วนน้อยที่นำไปผลิตเป็นของหวาน ลูกอม และเครื่องดื่ม ซึ่งดาร์กช๊อกโกแลตหรือช๊อกโกแลตดำมีส่วนแบ่งทางการตลาดเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จนทำให้จีนเป็นผู้บริโภคช็อกโกแลตที่สำคัญของโลก ปัจจุบัน ผู้บริโภคชาวจีน มีปริมาณการบริโภคแต่ละปีอยู่ที่ประมาณ 250,000 ตันต่อปี
แม้ว่าจีนจะเป็นตลาดขนาดใหญ่แต่การบริโภคนั้นยังมีขีดจำกัดจากการที่ผู้บริโภคชาวจีนใส่ใจในสุขภาพอีกทั้งมีความคิดว่าสินค้าที่ผลิตจากโกโก้ทำให้อ้วนง่าย ส่งผลให้ช็อกโกแลตซึ่งเป็นสินค้าที่มีน้ำตาลและแคลอรี่สูงมีปริมาณการจำหน่ายลดลงอย่างต่อเนื่อง โดยสถิติของศูนย์วิจัยอุตสาหกรรมฮวาจิงชี้ว่า ปี 2564 จีนมีปริมาณการจำหน่ายช็อกโกแลต 251,600 ตัน หดตัวลงคิดเป็นร้อยละ 0.3 และคาดว่า ในปี 2565 จะลดลงเหลือ251,100 ตัน ด้านมูลค่าพบว่า ก่อนปี 2563 มูลค่าการจำหน่ายช็อกโกแลตและจำนวนผู้บริโภคเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องอย่างไรก็ตาม การแพร่ระบาดของโรคโควิด – 19 ส่งผลให้ผู้บริโภคหันมารักสุขภาพมากขึ้นทำให้ในปี 2563 ตลาดช็อกโกแลตมีมูลค่า 3,505 ล้านเหรียญสหรัฐ ลดลงร้อยละ 9.2 และฟื้นตัวในปี 2564 ตลาดช็อกโกแลตมีมูลค่า 3,659 ล้านเหรียญสหรัฐ ขยายตัวร้อยละ 4.4
ข้อเสนอแนะและข้อคิดเห็นของ สคต.
จากการที่ผู้บริโภคชาวจีนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นทำให้ผู้บริโภคส่วนใหญ่มีความต้องการโกโก้คุณภาพสูง นอกจากนี้ จีนมีความต้องการเมล็ดและผงโกโก้เพื่อแปรรูปเป็นช็อกโกแลตประเภทต่าง ๆ จึงกล่าวได้ว่าการเติบโตของโกโก้สัมพันธ์กับความต้องการช็อกโกแลต แม้ว่าหลังจากปี 2563 เป็นต้นมา ความต้องการช็อกโกแลตจะลดลงอย่างต่อเนื่องอันเป็นผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด – 19 ประกอบกับผู้บริโภคชาวจีนใส่ใจสุขภาพมากขึ้นดังนั้น ธุรกิจไทยควรสร้างสรรค์สินค้าโกโก้ให้ตรงกับความต้องการของตลาดจีน คือ น้ำตาลต่ำ ไขมันต่ำ และแคลอรี่ต่ำขณะเดียวกัน สินค้าควรมีรสชาติที่ดี สัมผัสได้ถึงความเข้มข้นของโกโก้ และมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว
